Salamisim: Suring-Aklat

  

 

Sta. Lucia High School 

# 30 Tramo St. Rosario Village, Sta. Lucia, Pasig City

 

 

         

                                                      Salamisim

                                                    ni Mia Alfonso

                                            Anvil Publishin Inc, 2022

 

 

                                                              

 

 

                                      Isang Suring-Aklat (Book Review) na iniharap

                                                      kay G. Danilo P. Agpaoa

                                       Bilang sa sa mga kinakailangan sa kursong 

                        Pagbasa at Pagsuri sa Iba't ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik

 

 

                                                  Ipinasa ni:

                                              Marilette Alaban

                                                G11- STEM 1

 

                                                Enero, 2025

I.      PANIMULA

A. Pamagat

 

    Ang pamagat na Salamisim ay may malalim na kahulugan na nagdadala ng malinhagang damdamin. Hindi agad mahuhulaan ng mambabasa ang nilalaman ng nobela sapagkat ang pamagat ay may malalim na simbolismo. Tumutukoy ito sa konsepto ng pag-alala o pagbabalik-tanaw sa nakaraan, ngunit kung iyon ang layunin ng pamagat, bakit hindi na lamang gumamit ang may akda ng mas payak na salita sa kaniyang pamagat upang mas madaling maunawaan ng mambabasa?

 

            Ito ay dahil ang Salamisim ay hindi lamang nangangahulugang karaniwang alaala. Ito ay mas malalim, puno ng damdamin, at naglalaman ng pananabik at pangungulila sa nakaraan. Sumasalamin sa mga emosyong mahirap ipaliwanag ngunit ramdam sa kaloob-looban, tulad ng hinagpis, matamis na alaala, at hindi mapigilang pagnanais na balikan ang mga pangyayaring minsang nagbigay ng kahulugan sa buhay. Ito ay nostalgia kung tawagin kung saan nagpapahiwatig ito ng isang paglalakbay sa mga alaala, na ang bawat pahina ay unti-unting nagbibigay-linaw sa mga emosyong bumabalot sa nakaraan.

 

Ang pamagat nitong Salamisim at nagtataglay ng isang misteryosong bigat na mauunawaan mo lamang kapag nabasa mo nang buo ang nobela. Ang salitang ito ay tila isang pahiwatig ng mga kwentong naghihintay na muling mabuhay sa isipan at puso ng mga nakakaranas nito. Ang mga kwentong puno ng damdamin, pananabik, at lungkot na hinugot mula sa nakaraan. Sa lahat ng ito, ang Salamisim ay hindi lamang isang pamagat; ito’y isang paanyaya sa mga mambabasa na damhin ang lalim ng alaala ng kahapon 

 

B. Uri ng Panitikan at Genre

Ang nobelang Salamisim ay isang akdang pampanitikan na nabibilang sa uri ng tuluyang panitikan, sapagkat ito ay isang halimbawa ng nobela. Isinusulat ito nang patalata at nagtataglay ng banghay o ang pagkakasunod-sunod ng bawat pangyayari. Bukod pa rito, may mga detalyadong tagpo, at makulay na paglalarawan din sa mga tauhan.

Samantala, ang genre naman ng nobelang Salamisim ay pantasya. Bukod pa rito, inilalarawan sa akda ang mga pangyayaring humihiwalaysa totoong buhay. Maramimg kaganapan mula sa nobela ang hindi maipaliwanag ng syensiya at mga abilidad na hindi kayang gawin ng noramal na nilalang sa tunay na buhay.

 

                       C. Pagkilala sa May-akda  

Si Mia Alfonso, o mas kilala bilang Binibining Mia, ay isinilang sa Daet, Camarines Norte. Siya ay nagtapos ng kursong BS Psychology. Bukod sa pagbabasa at pagsusulat, nakahiligan din niya ang pagguhit, pagsulat ng  mga liriko, at pamamasyal sa mga makasaysayang lugar sa Pilipinas.

Nakilala si Binibining Mia dahil sa kaniyang mga natatanging nobela sa Wattpad, kung saan nakahakot siya ng malaking bilang ng mga tagahanga. Naging isa siya sa mga Watty Winner noong 2020 mula sa kanyang akdang A Kidnapper's Mistake na nanalo sa Young Adult category. Muling nagwagi si Binibining Mia noong 2021 para sa Historical Fiction category dahil sa kaniyang mga akdang Bride of Alfonso at Lo Siento, Te Amo.

Dahil sa kaniyang mga makulay at makapangyarihang mga kwento, patuloy siyang nagiging inspirasyon sa mga mambabasa na mahilig sa mga kuwentong puno ng pagmamahal, kasaysayan, at mga di malilimutang tauhan. Sa kabila ng tagumpay, nananatili siyang masigasig sa pagsusulat ng mga kwento na nagdadala ng tuwa at pag-asa sa mga mambabasa. Siya rin ay nagbabahagi ng kaniyang mga kaalaman sa pagsusulat sa mga baguhang manunulat.

 

         II.              PAGSUSURING PANGNILALAMAN

 

     A. TEMA / PAKSA

                      Ang tema ng nobelang Salamisim ni binibining Mia ay sumasalamin sa mga paksa ng kabiguan, pagkilala sa sarili at lipunan. Sinasalamin nito ang mga desisyong nais nating baguhin. Ang mga sakripiyong kayayang gawin ng isang tao, mabago lamang ang hinaharap, matupad lamang ang nais at dapat sa para sa kaniyang paningin. Higit sa lahat, ang nobela ay puno ng simbolismo na naglalarawan sa mga isyung panlipunan, mga usaping ukol sa kawalan ng hustisya sa panahon ng mananakop at ang hindi pantay na pagtingin sa kababaihan na nararanasan natin noon magpahanggang ngayon.  

Bukod pa rito, tinalakay rin ng nobela ang tema ng pag-ibig kung saan bumuti kasabay ng paglalabay ng bida sa kuwento. Napamahal siya sa bawat tauhan na kaniyang nilikha at nang sa hindi inaaasahang pangyayari’y nakapasok siya sa sariling akda. Sa pangyayaring ito, ang pag-ibig ang nagtulak sa bida upang naising baguhin ang itinadhana. Pag-ibig ang naging simula at sa pagmamahal muling matatapos.

 

 

              B. MGA TAUHAN, TAGPUAN AT PANAHON

Mga Tauhan

a.   Faye Velasquez - Siya ay kilala rin sa tawag na Faye, siya ay isang tanyag na manunulat. Sa kabila ng mga hamon at pagsubok sa kanyang propesyon bilang manunulat, gaya ng panghuhusga at mababang benta ng kanyang mga libro, nanatili siyang matatag. Isa sa kanyang pinakakilalang akda ay ang nobelang Salamisim. Isang hindi maipaliwanag na pangyayari ang nagdala kay Faye sa loob ng kanyang sariling akda, kung saan natuklasan niya ang maraming bagay hindi lamang tungkol sa mundo ng Salamisim kundi pati na rin ang tunay niyang damdamin at pagkatao. 

 

b. Sebastian Guerrero - Siya ay isang heneral ng isang hukbo sa Pilipinas sa panahon ng mga kastila. Inilarawan siya bilang isang matapang, tahimik at striktong heneral. Kinatatakutan siya ng marami, maging ang sarili niyang hukbo dahil sa pagiging sobrang strikto at disiplinado nito. Bukod sa kaniyang mga natatanging katangian, may mga kahinaang tinatago rin ang heneral. Isa na rito na inilarawan siya bilang isang anak ng dating heneral na ang tanging hangad ay ang pagkilala mula sa kaniyang sariling ama.

 

c. Lorenzo - Larawang ng isang lalaking Pilipinong handang gawin ang lahat makalaya lamang ang kaniyang bayan sa mga mananakop. Hindi man nabigyan ng pagkakataon si Lorenzo upang makapag-aral, hindi ito naging hadlang sa mga nais niyang tahakin sa buhay. Si Lorenzo ay isang makitig na binatang ramdam ang pagmamahal sa bayan at kapuwa. Sa katunayan, inilarawan siya sa nobela bilang isa sa mga tulisang hangad ang katarungan at paghihiganti.

 

d. Lolita - Siya ay isang dalagang bukambibig ay pag-ibig, paghanga, at pagsinta. Gayunpaman, hindi pa siya kailanman nagkaroon ng nobyo sapagkat umiikot ang kaniyang buhay sa lalaking kailanman ay hindi nagkaroon ng pagtingin sa kaniya. Sa kaniyang mga natatanging katangian, minahal siya ng mga nakapaligid da kaniya maging ang mga mambabasa. Isa siya sa nagbibigay saya at kilig sa nobela.

 

e. Eugenio/Niyong - Siya ang binatang katulong ni Sebastian sa kanilang aklatan. Sa murang edad ay nagagawa na nitong magtrabaho upang makatulong sa kaniyang ama na naging kutsero naman ng pamilya Guerrero. Sa lahat ng babaeng umamin ng pagsinta sa kaniya, wala ni isa siyang sinagot sapagkat nakatuon lang palagi ang kaniyang paningin hindi sa mga babae kundi sa kaniyang mga kailangan gawin para sa sarili at pamilya.

 

f. Maria Florencita - Kilala bilang isang babaeng simbolo ng kagandahan, kalinisan at higit sa lahat, karangyaan. Kilala siya bilang isang bugtong na anak ng isang mayamang hasyendero at nakatakdang ipakasal kay Roberto na isa ring heneral at karibal ni Heneral Sebastian sa pwesto.

 

g. Roberto - Isang heneral na kilala sa dahas at gagawin ang lahat mapasakaniya lamang ang kaniyang nais. Siya ay mapagmataas, ginagamit ang kapanyarihan sa sariling kapakanan, dahilan upang katakutan siya ng taong bayan. Sa lahat ng masasamang gawain at masamang imahe ni Roberto, hindi mapagkakailang tao rin siya at may natatanging minamahal, iyon ay si Maria Florencita.

 

Mga Tagpuan

a.  Ilan sa mga tagpuang tumatak sa akin bilang isa sa mga mambabasa ng nobelang Salamisim ay ang kaganapan kung saan ipinag-utos ni heneral Roberto na kapkapan ang bawat mamamayan upang kwestiyunin at ikulong ang mga mahuhuling may sugat.  Bago mangyari ang lahat ng ito, umatake ang mga tulisan, dahilan upang ipag-utos ni heneral Roberto ang masinsinang imbistegasyon.

 

b.  Si Faye na nasa ngalan ni Angelita noon ay isa sa mga tulisang sumalakay at nasugatan. Pinaghinalaan siya ng hukbo at inutos na tanggalin ang kaniyang saplot. Dumating si Sebastian at sinabing paninira sa kababaihan ang kanilang ginagawa at mananagot sila sa simbahan sa oras na ituloy nila ito. Ipinakita sa tagpuang ito ang kapangyarihang hawak ng simbahan noong panahon ng mga kastila. Maging ang hukbo ng mga sundalo ay takot silang kalabanin.

 

c.  Hindi rin malilimutan ang tagpo kung saan nagpanggap bilang lalaki si Faye upang maprotektahan ang kaniyang sarili laban sa mga taong pinagdududahan ang kaniyang katauhan. Maraming kakatwang pangyayari ang tagpuang ito kung saan nang mapalapit siya kay Maria Florencita, pinagselosan naman siya ni Lorenzo na kaibigan nito. Ang hindi alam ni Lorenzo, babae ang tunay na katauhan ni Faye at hindi isang lalaking balak maging karibal niya kay Maria Florencita.

 

d. Hindi rin malilimutan ang tagpo kung saan nagpanggap bilang lalaki si Faye upang maprotektahan ang kaniyang sarili laban sa mga taong pinagdududahan ang kaniyang katauhan. Maraming kakatwang pangyayari ang tagpuang ito kung saan nang mapalapit siya kay Maria Florencita, pinagselosan naman siya ni Lorenzo na kaibigan nito. Ang hindi alam ni Lorenzo, babae ang tunay na katauhan ni Faye at hindi isang lalaking balak maging karibal niya kay Maria Florencita.

 

  Panahon

          Ang mga pangyayari sa Salamisim ay naganap sa panahon ng pananakop ng mga Kastila. Inilarawan dito ang kaguluhan sa taumbayan dulot ng magulong pamamalakad ng gobyerno. Isinapuso ng mga tauhan ang kanilang pagmamahal sa bayan sa kabila ng panganib na dulot ng paniniil ng mga dayuhan.

Ilan sa mga hindi malilimutang kaganapan sa panahon na ito ay ang bawat paglaban ng mga tauhan, lalo na sina Lorenzo at Faye, na buong tapang na humarap sa mga guardia sibil bilang protesta laban sa mga katiwalian ng mga namumuno sa Pilipinas. Ang kanilang mga sakripisyo ay  sumasalamin sa kagustuhang makamit ang kalayaan at katarungan.

Sa lahat ng ito, ang panahon ng kaganapan sa Salamisim ay hindi mapagkakailang mapanganib at madahas. Ito ang panahon kung saan kapangyarihan ang nakatataas, dahila kung bakit marami ang Pilipinong pinili ang mag-aklas. 

 

C. ESTILO NG PAGKAKASULAT NG MAY-AKDA

Ang estilo ng pagkakasulat ng akdang Salamisim ay nasa pormal na anyo ng pagsulat. Sa mga paglalarawan ng mahahalagang kaganapan at mabibigat na damdamin ng pangunahing tauhan, gumagamit ito ng masining at pormal na wika na nagpapakita ng seryosong tono at pormalidad ng akda. Nakatulong ang panahon ng mga kaganapan sa akda upang mas maging pormal ang estilo ng pagkasulat sa nobela. 

Gayunpaman, may mga bahagi rin ng akda na nagtatampok ng hindi pormal na tono, partikular na sa mga diyalogo at personal na saloobin ng bida bilang si Faye. Kadalasan, pinaghahalo niya ang Ingles at Filipino sa pagsasalaysay ng kaniyang nararamdaman. Bilang galing sa kasalukuyang panahon na napunta sa panahon ng pananakop ng mga kastila, maraming beses siyang hindi naunawaan ng ibang tauhan sapagkat ang ilan sa kaniyang mga ginagamit na salita ay nasa wikang Ingles at mga balbal na salita. 

Ang ganitong uri ng pagsulat ay nagbibigay balanse sa seryosong tono ng akda at naghatid ng mas natural na daloy ng salaysay. Naging epektibo ito sa pagpapakita ng pagkakaiba ng panahon at kultura habang inilalapit ang damdamin at personalidad ng tauhan sa mga mambabasa.

 

            III.       PAGSUSURING PANGKAISIPAN

A. KAKINTALAN / KAISIPAN

Ang Salamisim ay tunay na kapupulutan ng maraming aral na maaaring maisagawa sa tunay na buhay. Pinagtuunang pansin dito ang pagbabago dahil sa pagmamahal sa kapuwa. Ipinakita na ang lahat ng bagay ay nagbabago, gayundin ang tao at ang kaniyang mga desisyon. Binigyang halaga rin ang matutuhan na ang pagmamahal at pagrespeto ay susi upang mapanatili ang mabuting relasyon, at ang pagkakaroon ng malasakit sa iba ay nagdudulot ng mas makabuluhang buhay.

Bukod pa rito, ang kahalagahan ng samahan ng pamilya ay isa rin sa mga aral na masasalamin sa Salamisim. Nakita rito kung paanong hindi tumitigil sa dugo ang kahulugan ng salitang pamilya kundi sa samahan ng bawat isa. Si Faye ay itinuring ni Aling Pacing na kaniyang anak kahit pa hindi niya ito kaano-ano. Malugod niya itong niyakap sa kaniyang tahanan at para sa akin, iyon ang tunay na diwa ng pamilya.

Ang pag-unawa sa mga pagkakamali ng iba at pagkakamali mo, bilang isang tao ay nagpapakita ng tunay na kahalagahan ng pag-ibig. Samantala, ang pagbabago ay dapat tignan bilang isang panibagong pagkakataon upang maging mas mabuting tao. Sa kabila ng mga pagsubok, mahalaga rin ang pananatili ng tiwala sa sarili at sa proseso ng pag-unlad. Higit sa lahat, matutuhan sa nobelang ito kung gaano kaimportante ang pakikiisa sa mga gawain ng lipunan sapagkat parte ka ng bumubuo nito. Ang mga aral na ito na maaaring makuha sa nobelang Salamisim ay mahalagang gabay tungo sa mas maala, mabuti at matatag na pagkatao.

Sa kabuuan, ang Salamisim ay hindi lamang isang kwento ng paglalakbay ng panahon kundi isang makabuluhang salamin ng buhay, pag-ibig, at pagbabagong-loob. Ipinapaalala nito na ang bawat tao ay may kakayahang magbago at maging inspirasyon sa iba. Ang mga aral na taglay ng nobela ay nagbibigay ng mahalagang paalala na ang malasakit, pagmamahal, at pag-unawa ay pundasyon ng isang makabuluhang buhay, hindi lamang para sa sarili kundi para rin sa kapwa at lipunang ginagalawan.

 B. KULTURANG MASASALAMIN

Ang kulturang masasalamin sa nobelang Salamisim ay ang pamamaraan ng pagdadamit ng mga Pilipino noong panahon ng kastila. Inilarawan dito na ang kababaihan ay nararapat mag-suot ng mahahabang damit, partikular na ang saya sapagkat hindi nararapat na magpakita ng balat. Karaniwan din sa mga kabataan ang nagmamano sa mga nakakatanda bilang paggalang at ang pagbati sa iyong kapuwa, kakilala mo man o hindi bilang paggalang.

Isa pang aspeto ng kulturang masasalamin sa nobelang Salamisim ay ang mahigpit na pagsunod ng mga Pilipino sa relihiyosong tradisyon noong panahon ng Kastila. Makikita rito ang malaking impluwensya ng Simbahang Katolika sa pang-araw-araw na pamumuhay ng mga tao. Mahalaga ang pagdalo sa misa tuwing Linggo, at karaniwang sinasamahan ito ng mga panalangin at prusisyon sa mga bayan.

Bukod dito, ang mga pagdiriwang ng mga pista bilang parangal sa mga patron ng simbahan ay nagiging sentro ng pagkakaisa ng komunidad. Ang ganitong kaugalian ay nagpapakita ng matibay na pananampalataya ng mga Pilipino at ng kanilang pagpapahalaga sa mga ritwal ng relihiyon.

            IV.       LAGOM

Sa hindi maipaliwanag na pangyayari, ang manunulat na si Faye Velasquez ay nakapasok sa sarili niyang likhang libro. Natagpuan niya na lamang ang kaniyang sarili na pinapaligiran ng mga hindi pamilyar na lugar, tao, at oras. Ang mundo na dating nabuo lamang mula sa kaniyang imahinasyon ay biglang naging totoo. Isang bagong realidad na kinakailangan niyang harapin. Napag-isip ni Faye na kung wala siyang gagawin sa kasalukuyang sitwasyon, hindi niya rin magagawang iligtas ang sarili mula sa peligro na dala ng mga kaganapan sa librong siya rin ang naglikha.

Sa kagustuhang maligtas ang sarili at makabalik sa tunay na mundo, nagawa ni Faye na magpanggap sa iba't ibang ngalan. Ang una niyang naging pangalan ay Tanya, at nagawang maging parte ng mga espiya ng gobyerno dahil sa kaniyang kaalaman sa gawi at pinaroroonan ng mga tulisan. Sa kabila ng panganib ng pagiging espiya, ginamit niya ang pagkakataong ito upang makalap ang mga impormasyong makatutulong hindi lamang sa kaniya kundi pati na rin sa mga inosenteng mamamayan na apektado ng kaguluhan.

Ang ikalawang naging pagkatao ni Faye ay bilang isang lalaki na nagngangalang Arturo. Sa pamamagitan ng pagbabalatkayo, naging kutsero siya ni Maria Florencita, isang mabait at mapagkalingang dalaga. Sa kabila ng kaniyang sikreto, nagawa niyang mapalapit kay Maria Florencita matapos ipagtapat na siya'y tunay na babae. Dahil dito, gumaan ang loob ng dalaga sa kaniya, at naging matalik silang magkaibigan. Ang samahang ito ay nagbigay kay Faye ng lakas ng loob upang harapin ang mga hamon sa kaniyang kakaibang paglalakbay.

Maraming pagsubok ang naranasan ni Faye sa loob ng nobela, mula sa pakikibaka sa mga tulisan hanggang sa pag-iwas sa mga intriga ng gobyerno. Gayunpaman, hindi rin maitatanggi ang mga sayang dulot ng maraming kaganapan. Hindi mapigilang mapamahal ni Faye sa mga tauhan na nakakasalamuha niya, partikular na si Lolita na naging isa sa malapit niyang kaibigan. Ang kanilang samahan ay nagbigay kay Faye ng pakiramdam ng pagiging tanggap at mahalaga, sa kabila ng pagiging dayuhan sa sariling kwento.

Isa pang hindi inaasahang damdamin ang umusbong sa pagitan ni Faye at ni Heneral Sebastian. Kilala ang heneral bilang isang strikto, tahimik, at masungit na pinuno, ngunit sa kabila nito ay napamahal siya kay Faye. Unti-unting nakita ni Faye ang mabuting puso ng heneral na nakatago sa likod ng kaniyang malamig na panlabas na anyo. Ang kanilang mga tagpong puno ng tensyon ngunit may halong pagmamahal ay nagdagdag ng kulay sa kwento.

Kung babalikan ang naunang misyon ni Faye, ang nais niya lamang ay makabalik sa kaniyang panahon. Subalit ngayon na napamahal na siya sa mga tauhan sa nobela, nagbago na ang kaniyang layunin. Nais na niyang iligtas ang ilan sa mga tauhan sa kwento, lalo na si Heneral Sebastian, mula sa masalimuot na hinaharap. Alam ni Faye ang maaaring maganap sapagkat siya ang sumulat ng nobela. Subalit sa kabila ng kaniyang kaalaman, hindi niya tiyak kung magagawa niyang baguhin ang takbo ng mga pangyayari.

Ngayon na tila nagbago ang ihip ng hangin, hindi na lamang tungkol sa kaniyang sariling kaligtasan ang mahalaga kay Faye. Handa siyang harapin ang anumang hamon upang mailigtas ang mga mahal niya sa buhay sa loob ng nobela. Sa huli, natutunan ni Faye na ang tunay na pagmamahal ay hindi lamang tungkol sa pagtanggap kundi pati na rin sa paglaban para sa kapakanan ng iba. Mabago man niya o hindi ang hinaharap, ang Salamisim na ang siyang bahala.

                 V.  MGA REAKSYON AT MUNGKAHI

Ang nobelang Salamisim ni Binibining Mia ay isa sa mga akdang nagtatampok ng kahusayan ng malikhaing panulat ng may-akda. Mula sa maingat na pagkakabuo ng tema hanggang sa malinaw na paglalarawan sa mga tauhan. Kapanasin-pansin ang masusing paglalarawan ng panahon at mga kaganapan kahit pa ang genre nito ay pantasya. Masasabi kong ang akda ay tunay na pinaglaanan ng oras at panahon ni Binibining Mia.

Makikita ang masusing pagpaplano ng may-akda sa bawat bahagi ng kwento, lalo na sa banghay nito na puno ng mga nakakagulat na pangyayari. Ang ganitong istilo ay nagiging dahilan upang hindi agad mahulaan ng mambabasa ang mga susunod na tagpo at kaganapan. Sa pamamagitan nito, nagdadagdag ng tensyon at interes sa pagbabasa.

Higit pa rito, lubos akong namangha sa bawat salita na nakapaloob sa nobela. Hindi maitatanggi ang talento ng may-akda sa paglalahad ng mga pahayag na puno ng malalim na kahulugan. Ang mga sinasabi at inilalarawan ng mga tauhan ay hindi lamang nagpapakita ng kanilang emosyon kundi nagdadala rin ng mga aral na mapapagnilayan ng mambabasa.

Isa sa mga linya na nagmarka sa akin ay ang sinabi ni Faye na “Magulo ang taumbayan, ngunit mas magulo ang mga namumuno nito”, napapanahon at makahulugan ang pahayag na ito, na nagbigay sa akin ng pagkakataong magmuni-muni at pagnilayan ang kalagayan ng ating lipunan. Tunay nga na kung ang namumuno ay magulo, tiyak na magiging magulo rin ang mga nasasakupan nito.

Bukod sa malalim na tema at mahusay na paglalarawan ng mga tauhan, kapuri-puri rin ang malinaw at organisadong takbo ng mga pangyayari. Ang bawat kabanata ay nagdadala ng bagong elemento sa kuwento, na lalong nagpapalalim sa koneksyon ng mambabasa sa mga tauhan at kanilang mga karanasan. Sa kabila nito, maimumungkahi ko na mas palawigin pa ang daloy ng mga kabanata upang mas mapalapit ang mambabasa sa mga detalye ng kwento. Ang pagdaragdag ng mga subplot o panibagong hamon para sa mga pangunahing tauhan ay maaaring higit pang magpatingkad sa kuwento.

Sa kabuuan, ang Salamisim ay isang akdang nagbibigay ng libangan at mahalagang aral. Ang mahusay na pagsasalaysay nito ay tiyak na tatatak sa puso’t isipan ng mga mambabasa. Hinihikayat ko ang may-akda na subukang palawigin pa ang kwento, sapagkat naniniwala akong marami pang mahalagang tagpo at mensahe ang maaaring maibahagi nito sa publiko.